Novo Cabo Fisterra 4. Ciencias sociais, historia

O século XVIII europeo foi un período de transición. Dunha banda, mantivéronse as características do Antigo Réxime: a monarquía absoluta, a sociedade estamental e unha economía señorial agraria. No entanto, o intenso impulso demográfico e económico e o crecemento da burguesía propiciaron o desenvolvemento da Ilustración, que fixo entrar en crise o Antigo Réxime. [...]

As novas ideas ilustradas e o crecemento económico do século XVIII propiciaron unha época de fondas transformacións políticas en Europa. Este proceso coñécese como revolución liberal burguesa. [...]

Entre os anos 1780 e 1850 produciuse, primeiro en Gran Bretaña e despois en gran parte de Europa e en Estados Unidos, unha transformación radical dos sistemas de produción de bens: a Revolución Industrial. As máquinas substituíron progresivamente o traballo manual e unha nova fonte de enerxía, o vapor, aplicóuselles á maquinaria e aos novos medios de transporte (ferrocarril). [...]

Durante o século XIX, España viviu un proceso de construción dun réxime político liberal e a destrución do Antigo Réxime. Os primeiros intentos producíronse como reacción á invasión napoleónica (1808-1814), pero foi tras a morte de Fernando VII (1833) cando culminou a instauración en España do liberalismo. A partir dese momento, os monarcas viron limitados os seus poderes pola Constitución e o Parlamento. [...]

No século XIX desmanteláronse en España, coma no resto de Europa, as estruturas do Antigo Réxime e consolidouse un modelo económico baseado na industria e no capitalismo. A sociedade estamental deu paso a unha sociedade de clases, definida pola propiedade e a riqueza. Pero a industrialización realizouse con atraso e só algúns núcleos (Cataluña, País Vasco, Madrid) se industrializaron. [...]

Cara ao ano 1870, os países industrializados iniciaron unha etapa de prosperidade económica e de gran crecemento demográfico como resultado dos avances producidos pola Segunda Revolución Industrial. [...]

O século XVIII foi unha época de tránsito entre a arte rococó, que mantivo o gusto estético do Antigo Réxime, e o Neoclasicismo, que, influenciado pola Ilustración e as ideas revolucionarias, forxou un novo estilo baseado no clasicismo e na racionalidade. As grandes transformacións económicas, sociais e políticas do século XIX tiveron o seu reflexo no terreo artístico. [...]

Nos inicios do século XX, as rivalidades económicas, coloniais e nacionais entre os Estados europeos conduciron a unha escalada de tensións e unha carreira de armamentos que desembocaron na Primeira Guerra Mundial (1914-1918). Tratouse dun novo tipo de conflito que implicou a países de todo o mundo, mobilizouse non só aos exércitos senón tamén á poboación civil, e deixou un terrible saldo de mortos e destrución. [...]

O período entre 1918 e 1939 foi unha época de grande inestabilidade política e económica. A Primeira Guerra Mundial desestabilizou a economía europea e Estados Unidos erixiuse na primeira potencia económica mundial. Logo dunha etapa de euforia económica, os "felices anos 20", o crac da Bolsa de Nova York en 1929 desencadeou unha gran depresión económica que se espallou por Europa e outras zonas do mundo. [...]

Nas primeiras décadas do século XX, coincidindo coa maioría de idade do rei Afonso XIII, os intentos reformistas dos partidos dinásticos para rexeneraren o sistema político español fracasaron e a Restauración entrou na súa crise definitiva. En 1923, e nun contexto internacional propenso ás solucións autoritarias, o xeneral Primo de Rivera instaurou unha ditadura. [...]

Dende 1945 ata 1991, o mundo estivo dividido en dous bloques antagónicos: o socialista, dirixido pola URSS, e o capitalista liderado por Estados Unidos. Europa occidental, Xapón e amplas zonas do mundo subdesenvolvido quedaron baixo a influencia do modelo estadounidense. [...]

O réxime político que se estableceu en España ao final da Guerra civil pódese definir como unha ditadura con trazos fascistas, na que as clases dominantes tradicionais recuperaron o predominio social. A figura do xeneral Francisco Franco presidiu o período de forma omnipresente. [...]

En 1975, logo da morte do ditador Francisco Franco, iniciouse en España a transición á democracia, que lle devolveu a soberanía ao pobo español e instaurou unha monarquía constitucional e parlamentaria. A Constitución de 1978 estableceu a España das Autonomías, unha nova organización descentralizada do territorio español. [...]

O afundimento da URSS deu lugar á desaparición dos bloques e a unha nova era nas relacións internacionais, na que Estados Unidos se confirmou como a única superpotencia mundial. Así mesmo, impúxose o capitalismo como modelo económico, que, xunto á revolución dos medios de comunicación, permitiu unha organización do mundo de xeito globalizada. [...]

Nas primeiras décadas do século XX, a arte xa non se concibe como unha imitación da realidade. As experiencias impresionistas e postimpresionistas de finais do século XIX, deixaron a semente da experimentación, da innovación e mais da orixinalidade creativa. O resultado foi unha proliferación de correntes artísticas que se agruparon baixo o nome de Primeiras Vangardas. [...]