Novo Bios 4. Bioloxía e xeoloxía

A gran variedade de actividades que desempregan os seres vivos, tales como a locomoción, a circulación do sangue, a nutrición, a respiración ou a percepción de sinais, son realizadas por diferentes órganos, como os músculos, o corazón, os intestinos, os pulmóns ou os nervios. Cada un destes órganos exerce unha función determinada grazas ás células que os constitúen. [...]

Todos os seres vivos, dende os microorganismos máis simples ata as plantas ou os animais máis complexos, orixínanse sempre a partir de organismos semellantes a eles. A crenza na xeración espontánea, coa que se pretendía explicar no pasado a aparición de novos seres vivos, non existe. As células reprodúcense de seu dividíndose en dúas células fillas idénticas, mediante un proceso de división denominado mitose. [...]

A xenética é unha ciencia relativamente recente; non obstante, dende moito antes de coñecerse a estrutura dos cromosomas ou a forma na que se transmiten os xenes, xa se realizaba a selección de razas de animais ou de variedades de plantas, elixindo como reprodutores aos individuos mellor dotados. As primeiras hipóteses acerca da herdanza dos caracteres realizáronse a finais do século XIX grazas aos traballos de Gregor Mendel. [...]

Un dos maiores avances na bioloxía moderna foi o descubrimento da estrutura do ADN, as claves sobre como esta molécula almacena a información xenética e os delicados mecanismos polos que a información se transmite de pais a fillos ou se utiliza para fabricar as proteínas do organismo. [...]

A evolución biolóxica é o conxunto de procesos que, a partir das primeiras formas de vida, orixinou a multitude de organismos distintos que poboan o noso planeta. A diversidade dos organismos, as semellanzas e diferenzas entre eles, as pautas de distribución e conduta, a adaptación ao medio e a interacción, eran fenómenos que se estudaban de xeito independente ata que se concibiu a teoría evolutiva. [...]

Os ecosistemas están formados por seres vivos que se agrupan en varios niveis de organización. Non son entes estáticos senón, pola contra, permanecen en continuo cambio. Unhas veces, os cambios son rápidos e dramáticos, como no caso dun lume ou dunha inundación, e outras, lentos e menos visibles. Estes cambios aféctanlle tanto ao conxunto da comunidade, como aos organismos individualmente. [...]

Os ecosistemas modifícanse e cambian co paso do tempo. En lugares onde nunca existiron seres vivos, estes poden instalarse, colonizalos e formar novos ecosistemas. Co tempo, as comunidades de seres vivos fanse cada vez máis complexas ata que os ecosistemas alcanzan a súa madurez. Neste punto, os ecosistemas cambian pero manteñen o equilibrio entre as distintas poboacións. [...]

Cando queremos medir o tempo, facémolo en anos, séculos ou milenios. Non obstante, cando nos referimos á historia da Terra, debemos pensar en millóns de anos. Aínda que os procesos xeolóxicos que tiveron lugar no noso planeta hai millóns de anos non puideron ser observados e estudados, quedaron probas que os xeólogos e os paleontólogos poden interpretar xa que os procesos xeolóxicos ocorridos entón sonos mesmos que os actuais. [...]

Durante moitos anos, os cartógrafos estrañáronse da xeometría de África e América do Sur, xa que a súa forma levaba a pensar que, de achegarse, encaixarían como pezas dun crebacabezas. Os paleontólogos preguntábanse como era posible a existencia de fósiles comúns en continentes agora afastados. Só semellaba explicable se tivesen existido pontes que lles permitisen aos seres vivos atravesar o Atlántico. [...]

Un volcán en erupción é un dos fenómenos naturais máis impresionantes. A lava é expulsada polo cráter e descende polas ladeiras do cono volcánico. Os piroclastos caen nas inmediacións do volcán e as cinzas poden ser emitidas a grande altura. [...]